Εισαγωγή
Η γονική μέριμνα εκτός γάμου και τα δικαιώματα του πατέρα μετά την αναγνώριση του παιδιού αποτελούν συχνό αντικείμενο νομικών διαφορών. Πολλοί γονείς αναρωτιούνται αν ο πατέρας έχει τα ίδια δικαιώματα στην επιμέλεια και στη λήψη αποφάσεων, ιδίως όταν το παιδί γεννήθηκε εκτός γάμου.
Στο άρθρο αυτό παρουσιάζουμε με σαφή και πρακτικό τρόπο τι προβλέπει ο νόμος, ποιες είναι οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα του πατέρα και πώς αντιμετωπίζουν τα Δικαστήρια τις διαφορές αυτές.
Για εξατομικευμένη καθοδήγηση, μπορείτε να κλείσετε online ραντεβού στη πλατφόρμα μας.
Γονική μέριμνα μετά από αναγνώριση παιδιού εκτός γάμου
Η αναγνώριση τέκνου εκτός γάμου από τον πατέρα έχει ως συνέπεια την απόκτηση γονικής μέριμνας, υπό την προϋπόθεση ότι έγινε με συναίνεση της μητέρας ή με κοινή δήλωση.
Η γονική μέριμνα περιλαμβάνει:
- φροντίδα και καθημερινή επιμέλεια
- αποφάσεις για εκπαίδευση
- ζητήματα υγείας και ιατρικών πράξεων
- διαχείριση περιουσίας και οικονομικών θεμάτων
- εκπροσώπηση του παιδιού σε κάθε έννομη σχέση
Από τη στιγμή της αναγνώρισης, ο πατέρας καθίσταται ισότιμος γονέας με πλήρη δικαιώματα και υποχρεώσεις.
Έχει ο πατέρας τα ίδια δικαιώματα με πατέρα που χωρίζει;
Ναι – ο νόμος δεν κάνει καμία διάκριση λόγω μη σύναψης γάμου
Το ελληνικό οικογενειακό δίκαιο αντιμετωπίζει τον πατέρα που έχει αναγνωρίσει παιδί εκτός γάμου ακριβώς με τον ίδιο τρόπο όπως έναν πατέρα εντός γάμου που χωρίζει.
Η έλλειψη γάμου δεν επηρεάζει το εύρος των γονικών του δικαιωμάτων ούτε περιορίζει τη συμμετοχή του στη ζωή του παιδιού.
Η βασική αρχή είναι ότι το παιδί δικαιούται την ίδια προστασία και από τους δύο γονείς, ανεξάρτητα από το αν υπήρξε ή όχι γάμος.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο πατέρας μπορεί:
- να συμμετέχει ισότιμα στη λήψη αποφάσεων
- να ζητήσει συνεπιμέλεια ή καθορισμό συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων
- να ζητήσει να οριστεί η κατοικία του παιδιού
- να ασκήσει νόμιμο δικαίωμα επικοινωνίας με διανυκτερεύσεις
- να ζητήσει δικαστική ρύθμιση σε περίπτωση διαφωνίας με τη μητέρα
- να συμβάλει στην ανατροφή και στη φροντίδα του παιδιού σε σταθερή βάση
Επιμέλεια παιδιού εκτός γάμου: πώς ρυθμίζεται
Ρύθμιση με συμφωνία
Οι γονείς μπορούν να ρυθμίσουν την επιμέλεια και τη γονική μέριμνα με ιδιωτική συμφωνία, η οποία κατατίθεται στο Δικαστήριο για κύρωση.
Προσωρινή ρύθμιση – ασφαλιστικά μέτρα
Σε περίπτωση διαφωνίας, το Δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει προσωρινά:
- την κατοικία του παιδιού
- τον χρόνο επικοινωνίας
- την επιμέλεια επιμέρους ζητημάτων
Οριστική ρύθμιση – αγωγή γονικής μέριμνας
Η οριστική λύση δίνεται με αγωγή, όπου το Δικαστήριο εξετάζει:
- τον δεσμό κάθε γονέα με το παιδί
- τη συμμετοχή στην ανατροφή πριν τον χωρισμό
- τη σταθερότητα και το οικογενειακό περιβάλλον
- τη συνεργασιμότητα των γονέων
- τυχόν κινδύνους ή παραμέληση
- την ικανότητα του κάθε γονέα να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του παιδιού
Η μητέρα δεν έχει προβάδισμα επειδή δεν υπήρξε γάμος. Το κριτήριο είναι μόνο το συμφέρον του παιδιού.
Συνεπιμέλεια σε παιδιά εκτός γάμου
Μετά το 2021, η συνεπιμέλεια αποτελεί τον βασικό κανόνα.
Έτσι, ο πατέρας μπορεί να ζητήσει:
- συνδιαχείριση θεμάτων υγείας και εκπαίδευσης
- εναλλασσόμενη κατοικία όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν
- εκτεταμένη επικοινωνία με διανυκτερεύσεις
- ενεργό συμμετοχή στη σχολική και κοινωνική ζωή του παιδιού
Τα Δικαστήρια εφαρμόζουν την ίδια νομολογιακή κατεύθυνση, ανεξάρτητα από το αν οι γονείς ήταν παντρεμένοι ή όχι.
Διατροφή παιδιού γεννημένου εκτός γάμου
Η διατροφή υπολογίζεται με βάση:
- τις βιοτικές ανάγκες του παιδιού
- τις δυνατότητες των γονέων
- τις μεταβολές στις συνθήκες (π.χ. αλλαγή εισοδήματος)
Η μη σύναψη γάμου δεν επηρεάζει το ποσό της διατροφής ούτε το ποιος υποχρεούται να καταβάλει τι.
Μεταβολή κατοικίας – μετακόμιση
Αν η μητέρα επιθυμεί να μετακομίσει με το παιδί, ακόμη και αν δεν υπήρξε ποτέ γάμος, απαιτείται συναίνεση του πατέρα.
Σε αντίθετη περίπτωση, το ζήτημα λύνεται αποκλειστικά δικαστικά.
Η νομολογία είναι σαφής: η μετακόμιση μπορεί να αποκοπεί εφόσον θίγει τη σχέση πατέρα–παιδιού.
Πότε δεν αποκτά ο πατέρας γονική μέριμνα αυτομάτως
Αν η αναγνώριση έγινε δικαστικά χωρίς συναίνεση της μητέρας, τότε η γονική μέριμνα δεν μεταβιβάζεται αυτόματα.
Ο πατέρας μπορεί να την ζητήσει με χωριστή αίτηση και, εφόσον δεν υπάρχει λόγος αποκλεισμού, την αποκτά.
Συμπέρασμα
Ο πατέρας που έχει αναγνωρίσει παιδί εκτός γάμου έχει ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις ως προς τη γονική μέριμνα και την επιμέλεια, όπως ακριβώς και ένας πατέρας που χωρίζει μετά από γάμο.
Το συμφέρον του παιδιού είναι ο μοναδικός οδηγός για κάθε δικαστική απόφαση.
Για στοχευμένη νομική συμβουλή ή για προετοιμασία δικαστικής διαδικασίας, μπορείτε να κλείσετε online ραντεβού με δικηγόρο.