Εισαγωγή
Η ρύθμιση επικοινωνίας γονέα και παιδιού αποτελεί κρίσιμο ζήτημα σε κάθε υπόθεση επιμέλειας παιδιού, ειδικά μετά από διαζύγιο ή διάσταση. Όταν ο ένας γονέας εργάζεται με ακανόνιστο ωράριο, όπως βάρδιες, κυλιόμενα προγράμματα, ταξίδια ή εφημερίες, το κλασικό σταθερό πρόγραμμα επικοινωνίας συχνά δεν μπορεί να εφαρμοστεί.
Τα Δικαστήρια αναγνωρίζουν ότι το δικαίωμα επικοινωνίας είναι ουσιώδες και ότι το παιδί πρέπει να διατηρεί σταθερή, ουσιαστική σχέση με τον γονέα του, ακόμη και όταν το επαγγελματικό πλαίσιο δεν επιτρέπει προβλέψιμες ημέρες. Γι’ αυτό η νομολογία δέχεται ευέλικτες, προσαρμοζόμενες ρυθμίσεις που υπηρετούν το συμφέρον του παιδιού, χωρίς να διαταράσσουν την καθημερινότητά του.
Πότε απαιτείται ειδική ρύθμιση επικοινωνίας
Η ειδική ρύθμιση επικοινωνίας κρίνεται αναγκαία όταν ο γονέας εργάζεται με ωράριο που αλλάζει από εβδομάδα σε εβδομάδα ή ακόμη και από ημέρα σε ημέρα. Τυπικές περιπτώσεις είναι:
- βάρδιες νοσηλευτών, γιατρών, διασωστών, αστυνομικών, στρατιωτικών,
- μεταφορές, οδηγοί φορτηγών και λεωφορείων,
- επαγγελματίες με συχνά ταξίδια,
- θέσεις με κυλιόμενο ωράριο,
- ελεύθεροι επαγγελματίες με μεταβαλλόμενη καθημερινή απασχόληση.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, ένα αυστηρά σταθερό πρόγραμμα δεν μπορεί να εξυπηρετήσει το παιδί, διότι θα οδηγούσε είτε σε ματαιώσεις είτε σε σύγκρουση με τις δραστηριότητές του. Απαιτείται λοιπόν μικτό ή ευέλικτο μοντέλο, δομημένο γύρω από το πραγματικό πρόγραμμα του γονέα.
Τι λένε τα Δικαστήρια: βασικές κατευθύνσεις
Ευελιξία με έγκαιρη ενημέρωση
Τα Δικαστήρια δέχονται ότι ο γονέας με ακανόνιστο ωράριο οφείλει να ενημερώνει τον άλλο γονέα για το πρόγραμμα εργασίας του εντός σταθερής προθεσμίας, συνήθως σε εβδομαδιαία ή δεκαπενθήμερη βάση.
Η έγκαιρη ενημέρωση εξυπηρετεί τόσο την οργάνωση του σπιτιού όσο και την ψυχολογική σταθερότητα του παιδιού.
Καθορισμός “ελάχιστου πυρήνα επικοινωνίας”
Πολλές αποφάσεις προβλέπουν ότι, ακόμη και με μεταβαλλόμενο ωράριο, πρέπει να εξασφαλίζεται ένας ελάχιστος και σταθερός χρόνος με το παιδί, όπως:
- δύο σταθερές συναντήσεις την εβδομάδα,
- τουλάχιστον ένα Σαββατοκύριακο τον μήνα,
- ελάχιστος αριθμός ωρών παρουσίας σε εβδομαδιαία βάση.
Ο ελάχιστος πυρήνας διασφαλίζει ότι το παιδί έχει προβλέψιμη επαφή με τον γονέα του.
Εναλλάξ Σαββατοκύριακα ή αντίστοιχο δίημερο
Όταν ο γονέας εργάζεται Σαββατοκύριακα, το Δικαστήριο μπορεί να μεταφέρει την επικοινωνία σε δύο συνεχόμενες καθημερινές που έχει ρεπό.
Η λογική είναι ότι το παιδί αξίζει ποιοτικό, αδιατάρακτο δίημερο — όχι απαραίτητα Σαββατοκύριακο.
Συμπληρωματική επικοινωνία με τηλεδιάσκεψη
Η νομολογία αναγνωρίζει την τηλεδιάσκεψη (video call) ως μέσο διατήρησης της σταθερής σχέσης παιδιού–γονέα όταν:
- υπάρχουν εβδομάδες με έντονη επαγγελματική πίεση,
- προκύπτουν απρόβλεπτες αλλαγές στο ωράριο,
- ο γονέας βρίσκεται σε ταξίδι.
Η ηλεκτρονική επικοινωνία λειτουργεί συμπληρωματικά και δεν αντικαθιστά τη δια ζώσης παρουσία.
Προτεινόμενα μοντέλα ρύθμισης από τη νομολογία
1. Εβδομαδιαία δήλωση διαθέσιμων ημερών
Ο γονέας ενημερώνει συγκεκριμένη ημέρα (π.χ. Πέμπτη) για τις ελεύθερες ημέρες της επόμενης εβδομάδας. Η επικοινωνία κανονίζεται σε αυτές τις διαθέσιμες ημέρες.
2. Συνδυασμός σταθερών και ευέλικτων ημερών
Ορίζεται μία σταθερή ημέρα (π.χ. Τετάρτη απόγευμα) και δεύτερη ή τρίτη ημέρα βάσει των ελεύθερων ημερών του προγράμματος.
Αυτό το μοντέλο εξυπηρετεί παιδιά σχολικής ηλικίας.
3. Δίημερο με βάση τα ρεπό
Όταν ο γονέας έχει δύο συνεχόμενα ρεπό, αυτά χρησιμοποιούνται αντί του κλασικού Σαββατοκύριακου.
Εξασφαλίζει ποιοτικό χρόνο και ξεκούραση για το παιδί.
4. Μηνιαίο ελάχιστο πλαίσιο
Προβλέπει ότι πρέπει να πραγματοποιούνται ένας ελάχιστος αριθμός επαφών τον μήνα ώστε η σχέση να παραμένει ενεργή, ακόμη και σε επαγγελματικά φορτωμένες περιόδους.
Πώς επηρεάζεται η επιμέλεια παιδιού από το ακανόνιστο ωράριο
Πολλοί γονείς φοβούνται ότι το ακανόνιστο επαγγελματικό πρόγραμμα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την κρίση σχετικά με την επιμέλεια του παιδιού.
Ωστόσο, η νομολογία δέχεται ότι:
- το ωράριο εργασίας από μόνο του δεν είναι λόγος περιορισμού της επικοινωνίας,
- αυτό που αξιολογείται είναι η συνέπεια, διαθεσιμότητα και υπευθυνότητα του γονέα,
- σημασία έχει αν ο γονέας, παρά το απαιτητικό πρόγραμμα, τηρεί τις υποχρεώσεις του και δίνει προτεραιότητα στη σχέση με το παιδί.
Με σωστή τεκμηρίωση, το ακανόνιστο ωράριο δεν μειώνει τη δυνατότητα του γονέα να διατηρήσει ενεργό και ουσιαστικό ρόλο στη ζωή του παιδιού.
Πρακτικές συμβουλές για γονείς
- συνέπεια στις καθορισμένες ημέρες επικοινωνίας,
- έγκαιρη ενημέρωση του άλλου γονέα για αλλαγές στο πρόγραμμα,
- σταθερό, οργανωμένο και ήρεμο περιβάλλον τις ημέρες που το παιδί βρίσκεται με τον γονέα,
- προτεραιοποίηση του παιδιού όταν το πρόγραμμα εργασίας το επιτρέπει περισσότερο.
Η συνεργασία μεταξύ των γονέων και ο σεβασμός στις ανάγκες του παιδιού συμβάλλουν σημαντικά στη σταθερότητα και την ψυχική ισορροπία του.
Συμπέρασμα
Η ρύθμιση επικοινωνίας όταν ο γονέας έχει ακανόνιστο ωράριο εργασίας απαιτεί ευελιξία, σαφή πρόβλεψη και εξειδικευμένη νομική καθοδήγηση.
Τα Δικαστήρια αναζητούν λύσεις που εξυπηρετούν το συμφέρον του παιδιού και διατηρούν τη σχέση γονέα–τέκνου ενεργή και ουσιαστική.
Για πλήρη καθοδήγηση και σύνταξη αίτησης ή ανταγωγής, μπορείτε να κλείσετε online ραντεβού με δικηγόρο διαζυγίου στη Θεσσαλονίκη μέσω του FamilyLawyer.gr.