Εισαγωγή
Η ανάθεση της επιμέλειας παιδιού σε τρίτο πρόσωπο είναι μια εξαιρετική και ευαίσθητη ρύθμιση.
Προκύπτει όταν οι φυσικοί γονείς δεν μπορούν ή δεν πρέπει να ασκούν τη γονική μέριμνα, και το συμφέρον του παιδιού απαιτεί την ανάθεση της φροντίδας του σε άλλο πρόσωπο — συνήθως συγγενή, όπως παππού, γιαγιά ή θεία, ή σε ανάδοχη οικογένεια.
Πότε το Δικαστήριο αφαιρεί την επιμέλεια από τους γονείς
Σύμφωνα με το άρθρο 1532 ΑΚ, αν οι γονείς παραλείπουν τα καθήκοντά τους ή ασκούν τη γονική μέριμνα με τρόπο που βλάπτει σοβαρά το παιδί, το Δικαστήριο μπορεί να τους αφαιρέσει εν μέρει ή ολικώς την επιμέλεια.
Τέτοιες περιπτώσεις είναι:
- εγκατάλειψη ή σοβαρή παραμέληση του παιδιού,
- ενδοοικογενειακή βία ή κακοποίηση,
- σοβαρή ψυχική νόσος, εθισμός ή φυλάκιση,
- διαβίωση σε ακατάλληλες ή επικίνδυνες συνθήκες.
Όταν αφαιρείται η επιμέλεια, το Δικαστήριο οφείλει να εξασφαλίσει τη συνέχεια της φροντίδας του ανηλίκου από κατάλληλο πρόσωπο.
Ανάθεση επιμέλειας σε συγγενή
Η πιο συνήθης λύση είναι η ανάθεση της επιμέλειας σε πλησιέστερο συγγενή του παιδιού — συνήθως σε παππού, γιαγιά ή θεία.
Αυτό προϋποθέτει ότι:
- υπάρχει συναισθηματικός δεσμός με το παιδί,
- το συγγενικό πρόσωπο διαθέτει κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης,
- και κρίνεται από το Δικαστήριο ικανό να ασκήσει τη φροντίδα.
Η λύση αυτή προτιμάται γιατί διασφαλίζει συνέχεια, σταθερότητα και οικειότητα στο περιβάλλον του παιδιού.
Το Δικαστήριο μπορεί να αναθέσει μόνο την επιμέλεια ή ολόκληρη τη γονική μέριμνα, ανάλογα με την περίπτωση.
Ανάθεση επιμέλειας σε ανάδοχο ή τρίτο μη συγγενή
Αν δεν υπάρχει κατάλληλος συγγενής ή οι συνθήκες το επιβάλλουν, η επιμέλεια μπορεί να ανατεθεί σε ανάδοχο οικογένεια ή άλλο κατάλληλο τρίτο πρόσωπο.
Αυτό προβλέπεται από τα άρθρα 1533 ΑΚ και 1655 επ. ΑΚ (αναδοχή ανηλίκου).Η ανάδοχη οικογένεια αναλαμβάνει τη φροντίδα, διατροφή και ανατροφή του παιδιού υπό την εποπτεία των κοινωνικών υπηρεσιών, με γνώμονα πάντα το βέλτιστο συμφέρον του ανηλίκου.
Η ανάθεση αυτή είναι συνήθως προσωρινή, έως ότου αποκατασταθεί η ικανότητα των γονέων ή υπάρξει μόνιμη λύση.Κριτήρια επιλογής του κατάλληλου προσώπου
Το Δικαστήριο εξετάζει:
- τη σχέση του παιδιού με το προτεινόμενο πρόσωπο,
- την ψυχολογική και συναισθηματική σταθερότητα που προσφέρει,
- τις συνθήκες κατοικίας και διαβίωσης,
- την παιδαγωγική και ηθική καταλληλότητα,
- καθώς και την προθυμία ανάληψης ευθύνης.
Σε πολλές περιπτώσεις, ζητείται κοινωνική έρευνα ή έκθεση παιδοψυχολόγου, ώστε να διαπιστωθεί αν η αλλαγή περιβάλλοντος θα ωφελήσει το παιδί.Ο ρόλος των κοινωνικών υπηρεσιώνΟι κοινωνικές υπηρεσίες του Δήμου ή του Δικαστηρίου έχουν καθοριστικό ρόλο.
Ελέγχουν:
- τις συνθήκες διαβίωσης του παιδιού,
- τη συμπεριφορά των γονέων και του τρίτου προσώπου,
- και προτείνουν στο Δικαστήριο τη βέλτιστη λύση.
Η κοινωνική υπηρεσία συνεχίζει να εποπτεύει την κατάσταση και μετά την απόφαση, προκειμένου να διασφαλίζεται η ευημερία του ανηλίκου.
Πώς υποβάλλεται το αίτημα
Η διαδικασία ξεκινά με αίτηση ασφαλιστικών μέτρων ή αγωγή για ανάθεση επιμέλειας, από το συγγενικό πρόσωπο ή την Εισαγγελία Ανηλίκων.
Το Δικαστήριο συνεκτιμά όλα τα στοιχεία και μπορεί να αποφασίσει προσωρινά μέτρα προστασίας μέχρι να εκδοθεί οριστική απόφαση.
Για σωστή καθοδήγηση σχετικά με τα βήματα της διαδικασίας, τις απαιτούμενες αποδείξεις και την επιλογή της κατάλληλης στρατηγικής, μπορείτε να κλείσετε online ραντεβού με δικηγόρο μέσω της ιστοσελίδας μας www.familylawyer.gr.
Συμπέρασμα
Η ανάθεση της επιμέλειας σε τρίτο πρόσωπο είναι ύστατη λύση, που εφαρμόζεται μόνο όταν οι γονείς αποδειχθούν ακατάλληλοι ή αδύναμοι να προστατεύσουν το παιδί.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η παρέμβαση της δικαιοσύνης στοχεύει όχι στην τιμωρία των γονέων, αλλά στην προστασία και ασφάλεια του ανηλίκου.
Η σωστή νομική καθοδήγηση και η συνεργασία με τους κοινωνικούς φορείς είναι καθοριστικές για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.