Εισαγωγή
Όταν ένα ζευγάρι χωρίζει και ένας από τους δύο διατηρεί συμμετοχή σε εταιρεία, το ερώτημα που προκύπτει είναι αν και σε ποιο βαθμό ο άλλος σύζυγος δικαιούται μερίδιο από την επιχείρηση.
Η συμμετοχή σε εταιρεία – είτε πρόκειται για ΙΚΕ, ΕΠΕ, ΑΕ ή προσωπική εταιρεία – αντιμετωπίζεται διαφορετικά ανάλογα με τη νομική μορφή και τον τρόπο που αποκτήθηκε.
Οι μετοχές και τα εταιρικά μερίδια δεν είναι «κοινά»
Η συμμετοχή σε εταιρεία δεν αποτελεί αυτόματα κοινό περιουσιακό στοιχείο των συζύγων. Αν ο ένας από τους δύο είναι μέτοχος ή εταίρος, τα μερίδια ή οι μετοχές ανήκουν αποκλειστικά σε αυτόν, εκτός αν η συμμετοχή έχει αποκτηθεί από κοινού ή με οικονομική συμβολή του άλλου.Ωστόσο, ο μη συμμετέχων σύζυγος μπορεί να έχει δικαίωμα αποζημίωσης μέσω της αξίωσης συμμετοχής στα αποκτήματα, σύμφωνα με το άρθρο 1400 Αστικού Κώδικα.Το άρθρο 1400 ΑΚ και η συμβολή του συζύγουΚατά τη διάταξη του άρθρου 1400 ΑΚ, αν κατά τη διάρκεια του γάμου η περιουσία του ενός συζύγου αυξήθηκε, ο άλλος δικαιούται το 1/3 της αύξησης, εφόσον συνέβαλε σ’ αυτήν με οποιονδήποτε τρόπο — εργασία, φροντίδα του σπιτιού ή συμβολή στην ανάπτυξη της επιχείρησης.Έτσι, αν ο ένας σύζυγος είχε εταιρεία ή απέκτησε μετοχές και η αξία τους αυξήθηκε σημαντικά, ο άλλος μπορεί να αξιώσει οικονομική συμμετοχή στην αύξηση της αξίας, εφόσον αποδείξει τη συμβολή του.Πώς αποδεικνύεται η συμβολήΗ συμβολή μπορεί να είναι:
- Άμεση, π.χ. συμμετοχή στην εργασία ή στη χρηματοδότηση της εταιρείας.
- Έμμεση, π.χ. φροντίδα του σπιτιού ή ανατροφή των παιδιών που επέτρεψε στον άλλον να εργαστεί και να αναπτύξει την επιχείρηση.
Η νομολογία έχει αναγνωρίσει πολλές φορές τη συμβολή του/της συζύγου που δεν εργαζόταν, εφόσον η κοινή ζωή επέτρεψε στον άλλο να αυξήσει την επαγγελματική του δραστηριότητα.Η αποτίμηση της αξίας των μετοχώνΓια να υπολογιστεί η αποζημίωση, πρέπει να γίνει εκτίμηση της αξίας των μετοχών ή εταιρικών μεριδίων κατά το χρόνο λύσης του γάμου.
Η αποτίμηση λαμβάνει υπόψη:
- Την καθαρή θέση της εταιρείας
- Τα κέρδη και τη μελλοντική προοπτική
- Την αξία συμμετοχής στην αγορά
Συνήθως γίνεται μέσω οικονομικού πραγματογνώμονα ή εμπειρογνώμονα λογιστή, ώστε να τεκμηριωθεί το ποσό της αύξησης.Μετοχές που αποκτήθηκαν πριν το γάμοΑν η συμμετοχή στην εταιρεία προϋπήρχε του γάμου, τότε δεν μπορεί να θεωρηθεί κοινό περιουσιακό στοιχείο.
Ωστόσο, ο άλλος σύζυγος μπορεί να αξιώσει αποζημίωση μόνο για την αύξηση της αξίας που επήλθε κατά τη διάρκεια του γάμου, εφόσον συνέβαλε σ’ αυτήν.Πρακτική σημασία για επιχειρηματίεςΟι επιχειρηματίες που παντρεύονται ή χωρίζουν πρέπει να γνωρίζουν ότι:
- Η προσωπική τους συμμετοχή σε εταιρεία παραμένει δική τους.
- Ο/η σύζυγος μπορεί να αξιώσει μέρος από την αύξηση της αξίας.
- Οι συμφωνίες προ και μετά γάμου μπορούν να ρυθμίσουν τέτοια ζητήματα προληπτικά.
Συμπέρασμα
Η ύπαρξη μετοχών ή εταιρικών μεριδίων καθιστά το διαζύγιο πιο σύνθετο, καθώς συνδέεται με περιουσιακά και επιχειρηματικά συμφέροντα.
Η σωστή καθοδήγηση από δικηγόρο οικογενειακού και εμπορικού δικαίου είναι κρίσιμη για την προστασία των δικαιωμάτων και των δύο μερών.
Επικοινωνήστε για ραντεβού online με δικηγόρο οικογενειακού δικαίου ώστε να ενημερωθείτε υπεύθυνα για τη δική σας περίπτωση.