Εισαγωγή
Σε πολλές περιπτώσεις, τα ζευγάρια που δεν μπορούν να προχωρήσουν σε συναινετικό διαζύγιο επιλέγουν να ρυθμίσουν πρώτα ζητήματα όπως η επιμέλεια παιδιού, η γονική μέριμνα και η διατροφή, αφήνοντας το διαζύγιο για αργότερα. Η πρακτική αυτή είναι απολύτως νόμιμη: δεν υπάρχει καμία υποχρέωση να γίνει άμεσα δίκη για το διαζύγιο όταν ξεκινούν οι οικογενειακές διαφορές.Ωστόσο, η καθυστέρηση στη λύση του γάμου έχει σοβαρές περιουσιακές συνέπειες, γιατί όσο ο γάμος παραμένει ενεργός, παραμένουν ενεργές και οι αξιώσεις για αποκτήματα.Τι συμβαίνει όταν υπάρχει αντιδικία αλλά δεν ζητείται άμεσα το διαζύγιοΔεν απαιτείται να προηγηθεί αγωγή διαζυγίουΟ νόμος επιτρέπει να ασκηθούν αυτοτελώς αγωγές και αιτήσεις για:
- γονική μέριμνα,
- επιμέλεια παιδιού,
- διατροφή ανηλίκου ή συζύγου,
- επικοινωνία,
χωρίς να εκκρεμεί διαζύγιο. Είναι ανεξάρτητες διαδικασίες.
Γιατί πολλά ζευγάρια καθυστερούν το διαζύγιο
Η μη άμεση άσκηση αγωγής διαζυγίου συχνά οφείλεται σε:
- ανάγκη σταθεροποίησης των παιδιών,
- έντονη σύγκρουση και έλλειψη συνεννόησης,
- φόρτο συναισθηματικό και οικονομικό,
- αναμονή πιθανής μελλοντικής συμφωνίας,
- αποφυγή πολλαπλών ταυτόχρονων δικών.
Παρότι είναι συχνή πρακτική, έχει σημαντικές συνέπειες ως προς τα περιουσιακά.
Πώς επηρεάζονται τα αποκτήματα από την καθυστέρηση του διαζυγίου
Ο γάμος συνεχίζει να παράγει περιουσιακά αποτελέσματα
Με το άρθρο 1400 ΑΚ, ο σύζυγος που συμβάλλει λιγότερο ή δεν έχει εισόδημα μπορεί να αξιώσει αύξηση περιουσίας (αποκτήματα) που δημιουργήθηκαν μέχρι τη λύση του γάμου.
Άρα, όσο καθυστερεί το διαζύγιο:
- διευρύνεται η περίοδος κατά την οποία μπορεί να δημιουργηθεί αξίωση,
- λαμβάνεται υπόψη κάθε αύξηση περιουσίας,
- οι οικονομικές κινήσεις του συζύγου παραμένουν “ανοιχτές” σε μελλοντική διεκδίκηση.
Το τεκμήριο του 1/3 ισχύει μέχρι τη λύση του γάμου
Το τεκμήριο συμβολής 1/3 λειτουργεί υπέρ του συζύγου που θα ασκήσει αγωγή.
Επομένως, όσο υφίσταται ο γάμος, ακόμη και χωρίς πραγματική συμβολή, μπορεί να θεμελιωθεί απαίτηση.Η διάσταση από μόνη της δεν αρκείΗ διάσταση δεν διακόπτει αυτομάτως την αξίωση αποκτημάτων. Νομική σημασία έχει είτε:
- η λύση του γάμου, είτε
- η παρέλευση τριετούς διάστασης.
Μέχρι τότε, η περιουσιακή σχέση θεωρείται ενεργή
Πότε δεν επηρεάζονται τα αποκτήματα
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η καθυστέρηση στο διαζύγιο δεν δημιουργεί επιπλέον περιουσιακά δικαιώματα:
1. Όταν η διάσταση έχει ξεπεράσει την τριετία
Μετά την τριετή διάσταση, δεν γεννάται πλέον αξίωση για αποκτήματα.
2. Όταν δεν υπάρχει πραγματική αύξηση περιουσίας
Σε περιπτώσεις οικονομικής στασιμότητας, ανεργίας, ζημιών ή μηδενικής απόδοσης.
3. Όταν υπάρχει έγκυρη συμφωνία μη διεκδίκησης
Σπάνια, αλλά εφικτό με ειδική συμφωνία σε συμβολαιογράφο, υπό στενές προϋποθέσεις.
Συχνές παρεξηγήσεις
Αφού ζούμε χωριστά, δεν υπάρχουν αποκτήματα.
Λάθος.
Η διάσταση δεν καταργεί την αξίωση.
«Δεν είχε εισόδημα, άρα δεν δικαιούται τίποτα.»
Το τεκμήριο 1/3 δεν απαιτεί πραγματική συμβολή.
Αφού έγινε δίκη για επιμέλεια και διατροφή, είμαστε ουσιαστικά χωρισμένοι.
Νομικά, όχι. Ο γάμος συνεχίζεται μέχρι την έκδοση διαζυγίου.
Στρατηγική σε περιπτώσεις αντιδικίας
Για ασφαλή νομικό σχεδιασμό, συνήθως συνιστώνται:
- Παράλληλη άσκηση αγωγής διαζυγίου όταν προβλέπεται μακρά αντιδικία.
- Τεκμηρίωση ημερομηνίας διάστασης για μελλοντική επίκληση.
- Χαρτογράφηση περιουσίας με οικονομικά στοιχεία και έλεγχο μεταβολών.
- Εκτίμηση κινδύνου από εξειδικευμένο δικηγόρο οικογενειακού δικαίου.
Συμπέρασμα
Το διαζύγιο δεν είναι απαραίτητο να κατατεθεί άμεσα όταν οι σύζυγοι βρίσκονται σε αντιδικία για ζητήματα παιδιών ή διατροφής. Όμως, η καθυστέρηση στη λύση του γάμου μπορεί να δημιουργήσει σημαντικές οικονομικές συνέπειες, καθώς η αξίωση για αποκτήματα παραμένει ενεργή.
Ο σωστός σχεδιασμός και η έγκαιρη νομική συμβουλή προστατεύουν από δυσάρεστες περιουσιακές διεκδικήσεις στο μέλλον.