Η σημασία του δικαιώματος επικοινωνίας των παππούδων
Το δικαίωμα επικοινωνίας των παππούδων με τα εγγόνια αποτελεί ένα ευαίσθητο αλλά ουσιαστικό ζήτημα του οικογενειακού δικαίου. Συχνά, μετά από διαζύγιο ή έντονες οικογενειακές συγκρούσεις, οι σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας διαταράσσονται και οι παππούδες αποκλείονται από τη ζωή των εγγονιών τους. Ωστόσο, η νομοθεσία αναγνωρίζει ότι η σχέση αυτή είναι πολύτιμη για την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού.
Το νομικό πλαίσιο – Άρθρο 1520 ΑΚ
Σύμφωνα με το άρθρο 1520 του Αστικού Κώδικα, το ανήλικο τέκνο έχει δικαίωμα προσωπικών σχέσεων όχι μόνο με τους γονείς του, αλλά και με τρίτα πρόσωπα με τα οποία έχει στενούς συναισθηματικούς δεσμούς, όπως οι παππούδες και οι γιαγιάδες.
Το Δικαστήριο μπορεί, ύστερα από αίτηση των ίδιων των παππούδων, να ρυθμίσει την επικοινωνία τους με το παιδί, εφόσον αυτό εξυπηρετεί το συμφέρον του ανηλίκου.
Η διάταξη δεν δημιουργεί «υποκειμενικό δικαίωμα» των παππούδων, αλλά ένα αντικειμενικό δικαίωμα επικοινωνίας, το οποίο βασίζεται πρωτίστως στο δικαίωμα του ίδιου του παιδιού να διατηρεί σχέσεις με τους συγγενείς του.
Πότε απαιτείται δικαστική παρέμβαση
Στην πράξη, οι παππούδες προσφεύγουν στο Δικαστήριο όταν:
- ο ένας ή και οι δύο γονείς εμποδίζουν την επικοινωνία,
- υπάρχει διαζύγιο με έντονη σύγκρουση μεταξύ των πρώην συζύγων,
- ή ο γονέας που ασκεί την επιμέλεια αποκόπτει το παιδί από την οικογένεια του άλλου.
Το Δικαστήριο εξετάζει τη σχέση του παιδιού με τους παππούδες, τη στάση των γονέων και τις συνθήκες διαβίωσης, ώστε να διαπιστώσει αν η επικοινωνία ωφελεί ή επιβαρύνει το παιδί. Αν κριθεί προς το συμφέρον του ανηλίκου, ρυθμίζεται με σαφές πρόγραμμα (π.χ. συγκεκριμένες ημέρες, ώρες ή διανυκτερεύσεις).
Το συμφέρον του παιδιού ως καθοριστικός παράγοντας
Όπως σε κάθε υπόθεση επιμέλειας και επικοινωνίας, ο πυρήνας της απόφασης είναι το συμφέρον του παιδιού.
Αν αποδειχθεί ότι η επαφή με τους παππούδες:
- ενισχύει τη σταθερότητα και το αίσθημα ασφάλειας του παιδιού,
- συμβάλλει στη συνέχεια των οικογενειακών δεσμών,
- και δεν δημιουργεί συγκρούσεις ή άγχος,
τότε το Δικαστήριο θα την επιτρέψει, ακόμη κι αν διαφωνεί ο γονέας που έχει την επιμέλεια.
Αντίθετα, αν η σχέση αυτή θεωρηθεί τοξική, επιβαρυντική ή εργαλειακή, η επικοινωνία μπορεί να περιοριστεί ή να αποκλειστεί προσωρινά.
Πρακτικές συμβουλές για γονείς και παππούδες
- Οι παππούδες οφείλουν να σέβονται τις αποφάσεις των γονέων και να μην επεμβαίνουν στην ανατροφή.
- Οι γονείς χρειάζεται να μην χρησιμοποιούν τα παιδιά ως “όπλο” στις μεταξύ τους διαμάχες.
- Σε περίπτωση έντασης, η διαμεσολάβηση αποτελεί έναν ήπιο και αποτελεσματικό τρόπο επίλυσης, προτού κατατεθεί αίτηση στο Δικαστήριο.
Συμπέρασμα
Η σχέση των παιδιών με τους παππούδες είναι ένα κομμάτι της οικογενειακής τους ταυτότητας που αξίζει να προστατεύεται.
Ο νόμος παρέχει τη δυνατότητα στους παππούδες να διατηρούν αυτή την επαφή, αλλά πάντα με γνώμονα το συμφέρον του παιδιού και όχι τις οικογενειακές αντιπαλότητες.
Αν βρίσκεστε σε παρόμοια κατάσταση και χρειάζεστε καθοδήγηση, μπορείτε να κλείσετε online ραντεβού με δικηγόρο οικογενειακού δικαίου για να εξετάσετε τις επιλογές σας και να αποφύγετε δικαστικές εντάσεις.